præsens vocatus interfui, una cum testibus memoratis; indeque hoc instrumentum recepi et notavi, meaque manu propria scripsi, et hic me subscripsi rogatus signumque meum consuetum apposui, in fidem et testimonium rei gestæ. Nos vero Humbertus Dalphinus prædictus ad majorem firmitatem omnium præmissorum sigillum huic instrumento publico jussimus apponendum.

No 45.- Privilegium Caroli primogeniti Francorum regis et Dalphini Viennensis.

(Anno 1356.)

C

HAROLUS primogenitus Francorum regis, Dalphinus Viennensis, universis et singulis baylivis, judicibus, procuratoribus Viennesii et Graysivodani, castellanis Curnilionis, Voyrapii, Moyrenci, et aliis officialibus nostris præsentibus et futuris vel eorum loca tenentibus, ad quos præsentes pervenient, salutem. Litteras felicis recordationis domini Joannis Dalphini prædecessoris et consanguinei nostri carissimi ejus sigillo impendenti sigillatas vidimus integras formam quæ sequitur continentes: Nos Joannes Dalphinus...... (ut supra no 40). Volentes igitur prioratum prædictum sancti Roberti a nostris antiquis prædecessoribus fundatum pariter et dotatum ac priorem et personas ejusdem in nostra salvagardia confovere, vobis et vestrum cuilibet, prout ad nos spectat et spectabit in posterum, districte præcipiendo mandamus quatenus prædictas libertates et privilegiorum declarationes tenentes firmiter et immobiliter observantes, ipsosque prioratum, priores, monachos et personas alias prioratus ejusdem modernos et successores a quibuscumque indebitis oppressionibus, molestiis et injuriis defensantes, si quod absit a quocumque fuerit contrarium attentatum vel contigerit attentari, id faciatis celeriter ad statum pristinum et debitum, juxta nostræ præsentis concessionis et gratiæ continentiam revocavi. Datum Gratianopoli die vigesima quarta octobris, anno domini millesimo tercente

simo quinquagesimo sexto, sub sigillo nostro quo ante susceptum per dominum genitorem nostrum prædictum regni sui regimen utebamur. Per dominum comitem Valentiæ locum tenentem dicti domini nostri Dalphini assistentem, domino Cancellario expedienti.

I

(Anno 1366.)

N nomine Domini, amen. Noverint universi quod anno Domini millesimo tercentesimo sexagesimo sexto, indictione quarta, et die vicesima sexta mensis septembris, per nobiles et circumspectos viros dominos Amedeum de Mota militem, et Reynaudum Reynaudi judicem majorem appellationum Dalphinalium, commissarios in hac parte, per spectabilem et magnificum virum dominum Radulphum, dominum de Lompeio gubernatorem Dalphinatus, specialiter deputatos, subscriptis partibus assignata ad coram se apparendum et eorum sententiam diffinitivam audiendum....... et præcise in quadam causa et aliis processibus subscriptis agitatis inter partes nobilium virorum et religiosi domini Petri Moteti, prioris prioratus sancti Roberti, prope Gratianopolim, nomine dicti prioratus supplicantis pro parte una, et domini procuratoris phiscalis Dalphinalis pro parte altera....... Tandem die prædieta apparentibus coram dictis dominis commissariis Petro Balferdi monacho, procuratore et nomine procuratorio dicti domini Prioris, ex parte una, et domino Joanne Bartholomeo procuratore phiscali dalphinali, ex parte altera, petentibus in et super causa et processibus prædictis diffinitionem, præfati domini commissarii in loco subscripto sibi ad hoc electo pro justitia ministranda, pro tribunali sedendo more majorum, Deum præ oculis habentes, sacrosanctis scripturis coram eis habitis, venerabilique signo sanctæ crucis præmisso dicentes: in nomine Patris et Filii et Spiritus sancti, amen; aliisque de

bitis juris solemnitatibus per eos observatis, ad suam diffinitivam sententiam in et super causa et processibus prædictis processerunt ut sequitur ad hoc nos Amedeus de Mota, miles, et Reynaudus Reynaudi, judex major appellationum Dalphinatus, commissarii in hac parte per spectabilem et magnificum virum dominum Radulphum, dominum de Lompeyo, gubernatorem Dalphinatus specialiter deputati, in loco subscripto nobis ad hoc electo pro justitia ministranda, pro tribunali sedentes more majorum nostrorum, sacrosanctis scripturis coram nobis exhibitis et venerabili signo sanctæ crucis præmisso dicentes : in nomine Patris et Filii et Spiritus sancti, amen; ut de vultu Dei nostrum rectum prodeat judicium et oculi nostri semper videant æquitatem, non plus ad unam partem quam ad aliam declinantes, sed æquo libramine causam pensantes et æqua lance judicantes.

Visis dictis supplicatione et præviis commissionis litteris nobis Reynaudo judice commissario prædicto directis supra in hac causa productis et insertis, talis tenoris: Excellentiæ Dalphinali humiliter exponitur pro parte religiosorum virorum prioris et conventus monasterii sancti Roberti, quod dudum retro Dalphini fundatores ipsius dederunt aliqua privilegia, per dominum Dalphinum modernum confirmata, et inter alia dederunt et concesserunt quod priores præsentes et futuri dicti monasterii per se vel per alios de causis civilibus et criminalibus et controversiis quibuscumque inter suos proprios homines et quæ contra eos proprios homines moverentur, possint et debeant cognoscere, diffinire et sententias executioni mandare, ipsosque homines suos, ubicumque et quocumque modo delinquant, quodcumque delictum commiserint, possint delinquentes capere, arrestare, captum et arrestatum tenere, punire et mulctare, condemnare pœnam et mulctas exigere, dum tamen delictum tale non existat quod pœnam mortis naturalis seu membri mutilationis exigat. Nunc vero dictus judex major Graisivodani, tenendo assisias apud Curnilionem, nonnullos homines ipsius monasterii condemnare attentavit, assignando eisdem diem ad sententiam audiendam pro eo, quia non reparaverant itinera contra eorum possessiones, et etiam super limitatione itinerum prædictorum dicta curia Curnilionis inquisitiones facere attentavit contra Joannem Audenoudi, hominem ligium dicti monasterii; de quibus

delictis seu offensis usque ad hæc tempora consuevit eos facere condemnare per suum judicem monasterii sæpe dicti, tam vigor dicti privilegii quam antiquæ consuetudinis super hoc observatæ, et etiam de quibuscumque aliis delictis, dicta morte naturali et membri mutilatione exceptis. Quapropter pro parte dictorum prioris et conventus humiliter supplicatur Excellentiæ antedictæ quatenus eidem placeat dicto domino judici imponere silentium super condemnationibus memoratis, et pati benigniter, ut per judicem dicti monasterii fiant condemnationes pro delictis supradictis prout hactenus sic fuit longævis temporibus observatum, aut alias in prædictis providere, prout placuerit Excellentiæ antedictæ.-Radulphus dominus de Lumpeyo gubernator Dalphinatus, dilecto nostro domino Reynaudo Reynaudi judici majori appellationum Dalphinatus vel ejus locum tenenti, salutem. Discretioni vestræ committimus et mandamus quatenus informationes quas vir religiosus prior sancti Roberti, seu ipsius procurator vobis tradere volaerit super contentis in supplicatione supra scripta recipiatis et admittatis, et quod inde inveneritis nobis ore tenus referatis, vel in scriptis nobis mittatis sub sigillo vestro fideliter interclusum, taliter quod dicto priori et ejus conventui providere valeamus super præmissis, pro ut fuerit rationabiliter faciendum. Datum Gratianopoli die vigesima octava junii, anno domini millesimo tercentesimo sexagesimo quarto. Et erant sic signatæ : per dominum gubernatorem, præsente domino Anthonio de Blado, expediente J. N.

Visisque litteris citationis per locum tenentem nostrum Reynaudi judicis commissarii prædicti inde concessis et obtentis, talis tenoris Andræas Costani locum tenens nobilis et circonspecti viri domini Reynaudi judicis majoris appellationum totius Dalphinatus et commissarii in hac parte, per spectabilem virum dominum Radulphum dominum de Lumpeyo gubernatorem dalphinatus, specialiter deputati, viris nobilibus castellanis Gratianopolis et Curnilionis, vel eorum loca tenentibus, necnon cuilibet familiarium et executori Dalphinali, salutem. Litteras dicti domini gubernatoris sigillo ejus locum tenentis sigillatas una cum supplicatione præscripta, nos reverenter recepisse noveritis, nobis pro parte domini prioris sancti Roberti præsentatas, quarum supplicationis et litterarum tenor sequitur et est talis Excellentiæ Dalphinali, etc. Instante igitur parte domini prioris prædicti, vobis et vestrum cuilibet prout

ad quemlibet pertinet per præsentes injungimus et mandamus authoritate litterarum prædictarum, quatenus ex parte nostra citetis scu citare faciatis et...... dominum procuratorem phiscalem Graisivodani et castellanum Curnilionis vel ejus locum tenentem, ut coram dicto domino judice et commissario seu nobis appareat Gratianopoli, in auditorio curiæ appellationum prædictarum, die Mercurii decima Julii in........... proxim..., nisi fuerit feriata, vel die proxima et immediate sequenti non feriata, visurum et auditurum (1) informationes et alia quæ dicere, proponere et facere voluerit dicta pars instans supra contentis in supplicatione prædicta, necnon de jure dalphinali propositurum et informaturum, aliterque cum dicta parte. instante debite processurum, et dictum dominum judicem et commissarium seu nos procedere visurum, et cum intimatione quod aliter ad receptionem dictarum informationum pro parte dicti prioris faciendam, aliterque super præmissis procedere ut erit faciendum. Datum Gratianopoli die quarta Julii, anno domini millesimo tercentesimo sexagesimo quarto, sub sigillo curiæ majoris Dalphinalis Graisivodani, absente dicto domino judice et commissario a civitate et loco Gratianopolitano.

Visaque petitione pro parte dicti domini prioris oblata et additione facta ad petitionem prædictam in quadam comparitione partis domini prioris prædicti cum articulis et aliis in dicta comparitione propositis et assertis......

Visaque quadam comparitione per dominum Leutzonem Leutzonis, tunc procuratorem phiscalem Dalphinalem Graisivodani factum, adversus petitionem simplicem et commissionem. prædictas in hæc verba: Comparuerunt ex adverso dictus dominus procurator phiscalis dalphinalis, pro jure et interesse dalphinali, et citra omnem conclusum indebitum et quamcumque prorogationem jurisdictionis, dicens et excipiendo proponens dictas litteras per partem dicti domini prioris et ejus conventus impetratas fore subreptitias et subreptitie impetratas tacita veritate et expressa falsitate, maxime cum dominus noster Dalphinus et ejus officiarii sint et scmper fuerint in possessione vel quam pacifica et quieta puniendi et limitandi regalias et itinera, et quoscumque delinquentes in eisdem secundum suorum exigentiam delictorum; negans insuper salvis sibi semper quibuscumque exceptionibus dilationis peremptoriis et aliis quibuscumque sibi competentibus et competituris quas