parvo sigillo ipsius Excellentiæ Dalphinalis, sic designatur : Humbertus Dalphinus Viennensis dilectis fidelibus consiliariis nostris dominis Stephano de Ruffo militi legum doctori, majori judici hospitii nostri et totius Dalphinatus, Arnaudo Riperie jurisperito procuratori nostro Vapincensis, Humberto de Maximiaco militi et Joaquino de Magistro auditori computorum nostrorum, salutem et dilectionem sinceram. Quoniam pro subditorum nostrorum commodis ipsorumque quiete, nostris juribus conservandis et reparandis, ac etiam nostra Dalphinali patria reformanda, suadente utilitate publica, nostri consilii matura deliberatione habita, novissime quædam salubria Deo propitio duximus providenda et etiam ordinanda, de fidelitate, solertia et multiplici circonspectione vestra ab experto..... confidentes, tenore præsentium vobis committimus et mandamus quatenus mox recèptis præsentibus ad partes Graisivodani et totius Bailliviatus ejusdem vos personaliter conferentes, de omnibus et singulis infrascriptis, et ea quoquomodo tangentibus, vocatis evocandis, summarie, simpliciter et de pleno ac sine strepitu ac figura judicii vos diligentius informetis, et faciatis et fieri faciatis contenta in ipsis, necnon, servata tamen forma primi articuli, super aliis omnibus et singulis faciatis quod justitia suadebit. Nam super præmissis omnibus et singulis et ea quoquomodo tangentibus, meri et mixti imperii ac omnimodæ jurisdictionis, tenore præsentium vobis concedimus potestatem componendi, etiam transigendi, remittendi et aliter reformandi, nostro beneplacito reservato, exequendi, insuper et omnia et singula ad prædicta et ipsorum quodlibet spectantia, faciendi, ordinandi, disponendi et perficiendi pro honore nostro ac subditorum commodis, vobis nichilominus libera potestate commissa. Quæcumque enim vos vel tres vestrum ex vobis rite ac recte in præmissis et ipsorum quolibet duxeritis facienda seu etiam disponenda, ex nunc prout ex tunc grata et rata habebimus et volumus ac mandamus inviolabiliter custodiri; poenas etiam et mulctas quas rite tuleritis in rebelles criminosos vel facinorosos faciemus auctore Domino firmiter observari; prohibentes expresse ne a vobis vestrisque processibus seu sententiis ad aliquem alium præterquam ad nos possit vel valeat quomodolibet appellari. Ne vero vestris cogamini sumptibus militare, vobis dictis dominis Stephano et Arnaudo, ultra alia gagia vestra, viginti florenos auri mense quolibet pro vestris expensis duximus deputandos; vobis vero Humberto et Joaquino similiter cuilibet decem et septem florenos auri duximus mense quolibet deputandos quos per vos de compositionibus, condemnationibus et quibuscumque aliis emolumentis per vos acquirendis volumus licite retineri. Et si forte non sufficerent, de quacumque pertinentia cujuscumque castellaniæ nostræ ubi fueritis, per castellanum vel cellarerium volumus et præcipimus vobis solvi sine difficultate quacumque. Damus enim tenore præsentium nostrorum auditoribus computorum districtius in mandatis, ut quidquid dicti castellani vel cellerarii vobis solverint occasione prædicta, in suis computis debeant alloquare. Insuper ad scribendum quæcumque fuerint necessaria in præmissis, dilectos fideles clericos et notarios nostros Joannem Nicholeti de Crimiaco et Petrum Anselmi de Neyriaco clericos scriptores nostros vobis duximus ordinandos, qui de prædicto officio fideliter exercendo in nostris præstiterunt manibus juramentum, quorum scripturis factis mandato vestro vel signatis tanquam actis publicis credi volumus et ipsas habere perpetui roboris firmitatem; quibus pro suis expensis decem florenos auri pro quolibet et mense quolibet duximus statuendos, solvendos eisdem, ut de vestris expensis superius est expressum. Prædictaque omnia et singula facietis bona fide, sine fraude, remotis amore, odio, rancore, timore, pretio et precibus, et omni perverso et extraneo intellectu; et eritis contenti dictis vestris salariis, sicut in nostris præstitistis manibus ad sancta Dei evangelia corporale juramentum. Damus enim tenore præsentium districtius in mandatis omnibus et singulis bailivis, judicibus, procuratoribus, correariis et castellanis, eorumque loca tenentibus, banneriis, maigneriis, notariis et aliis quibuscumque officialibus nostris, tam præsentibus quam futuris, necnon omnibus et singulis subditis nostris, quatenus sub pœna officiorum eorum et indignationis nostræ perpetuo incurrendæ, in præmissis omnibus et singulis et ea quoquomodo tangentibus vobis tanquam nobis pareant efficaciter et intendant (et cætera usque ad Datum prout in dicta commissione continetur). Datum apud Gratianopolim die quintadecima mensis martii anno Domini millesimo trecentesimo quadragesimo quinto, per Dominum in consilio, assistentibus dominis Cancellario, priore sancti Donati, Amblardo domino Bellimontis, Guigone de Morgiis, domino de Spina, Amblardo de Briordo domino de Serrata, Francisco de Teysio, domino de Thorana, Francisco de Revello militibus. Et ego Joannes Nicholeti de Cremiaco, Viennensis diæcesis clericus, apostolica, imperiali, domini Francorum regis et domini Dalphini Viennensis authoritatibus, publicus notarius, prædictis exhibitioni, præsentationi, petitioni, assignationi, supplicationi, expeditioni, cessioni, concessioni, assetamento et investituræ ac omnibus aliis universis et singulis superscriptis, dum sic agerentur, una cum Petro Anselmi de Neyriaco Lugdunensis diæcesis publico notario et testibus memoratis, præsens, vocatus interfui, etc...... 13 ter. Confirmatio præcedentis instrumenti. (Eodem anno.) YMBERTUS (1) Dalphinus Viennensis, sanctæ sedis Apostolicæ capitaneus generalis, ac dux exercitus Christianorum contra Turcos, notum facimus universis, quod nos assisiam, declarationem et assignationem nuper factas per dilectos fideles, dominum Stephanum de Ruffo militem et legum doctorem, judicem majorem nostri hospitii et totius Dalphinatus consiliarium, ac alios cum eo commissarios in Graisivodano ordinatos, de viginti sestariis frumenti annuatim, super molendinis nostris Curnilionis, dilectis religiosis et priori et monasterio sancti Roberti, Gratianopolitanæ diæcesis, aut eorum procuratori, prætextu litterarum nostrarum, pro decem libris reditualibus seu annuæ pensionis legatis dicto monasterio per fœlicis recordationis quondam dominum Joannem Dalphinum genitorem nostrum charissimum in ejus testamento, habendis de cætero quolibet anno per dictum monasterium, donec per nos hæredes vel successores nostros dicto monasterio solvantur cum effectu ducenti floreni auri semel, ex certa scientia, pro nobis, hæredibus et successoribus nostris, prout in instrumento publico seu littera inde data per dictos commissarios continetur, ratificamus et confirmamus tenore præsentium; specialiter et expresse volentes et districte præcipientes et mandantes castellano et cæteris officialibus nostris Curnilionis, præsentibus et futuris, et loca tenentibus eorumdem, quatenus priorem et monasterium prædictum gaudere deinceps faciant et permittant assignatione viginti sextariorum frumenti annualium prædictorum, faciendo sibi solvi annis singulis sine impedimento viginti sestaria supradicta, secundam formam litteræ prædictorum commissariorum, quæ quidem viginti sestaria de computo castellani et castellaniæ Curnilionis ita deduci mandamus primo anno per auditores computorum nostrorum præsentes vel futuros, quod ulterius priorem vel alium pro dicto monasterio ad nos propterea recurrere non sit opus, absque alterius exspectatione mandati, quibusquevis ordinationibus vel mandatis contrariis nonobstantibus quoquo modo. Datum Massiliæ die vigesima septima mensis. Augusti, anno Domini millesimo trecentesimo quadragesimo quinto, per dominum in consilio, assistentibus dominis præceptore Massiliæ, Jacobo de Dia et Petro de Loyes militibus. (') Valbonnais remarque qu'à l'occasion de son expédition contre les Turcs, le Dauphin Humbert affecta de changer les premières lettres de son nom, se faisant appeler Imbert ou Hymbert. 14. Libertas parqueragii in mandamentis (Anno 1349.) N nomine Domini nostri Jesu Christi, amen. Per præsens publicum instrumentum cunctis perpetuis temporibus appareat evidenter, quod anno Nativitatis ejusdem Domini millesimo trecentesimo quadragesimo nono, die vigesima prima mensis Martii, indictione secunda, pontificatusque sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Clementis digna Dei providentia Papæ Sexti anno septimo, illustris princeps dominus Humbertus Dalphinus Viennensis, constitutus personaliter in mei notarii et testium subscriptorum præsentia, sciens, prudens et spontaneus, ad humilem supplicationem et devotam nobilis et religiosi viri domini Michaelis Moteti decretorum doctoris, prioris Sancti Roberti, Gratianopolitanæ dicecesis, ibidem præsentis, ac consideratione et contemplatione divina, ut dicebat, necnon attentis et memoriæ commendatis multiplicibus obsequiis sibi per dictum dominum priorem, ut asserebat, in citra et ultra marinis partibus exhibitis, vero zelo in speciale privilegium dedit et concessit dictus dominus Dalphinus, pro se, hæredibus et successoribus suis, dictis priori conventui sancti Roberti et successoribus suis, quod ipse prior conventus et successores eorum perpetuo possint et eis liceat, per se, familiares, nuncios et pastores suos immittere oves suas dicti monasterii sancti Roberti et mutones in mandamentis, territoriis et pascuis castrorum Morasii et Albonis et cujuslibet eorumdem, ubique ad depascendum et nutriendum pro suæ libito voluntatis, et quod dicti familiares, nuncii et pastores cum dictis ovibus et mutonibus possint licite et impune ire, stare et redire ad dicta castra, mandamenta, territoria et pascua, pasqueriando et dicta pecora custodiendo, jure tamen cujuscumque alterius remanente semper salvo. Mandans et præcipiens dictus dominus Dalphinus, pro se, hæredibus et successoribus suis, bailivo, judici et procuratori Viennensi ac castellanis Morasii et Albonis, cæterisque officiariis Viennensibus, qui nunc sunt et pro tempore fuerint, vel eorum loca tenentibus, tenore præsentis publici instrumenti, quatenus gratiam et concessionem hujusmodi domino priori et conventui Sancti Roberti et successoribus eorumdem illibatas custodiant et conservent, et faciant ab omnibus et singulis perpetuo et incorruptibiliter observari. Mandans et præcipiens dictus dominus Dalphinus, et dictus dominus prior requirens de prædictis per me subscriptum notarium publicum fieri publicum instrumentum ad utilitatem monasterii antedicti. Acta fuerunt hæc apud Romanis in domo dicti domini Dalphini quæ nuper fuit Bertoni de Maloco, in præsentia et testimonio reverendi in Christo patris domini Joannis Dei gratia clerici Aurasicensi et domini Radulphi de Capreliis legum doctori, per me subscriptum notarium, vocatorum et rogatorum testium ad præmissa. Et ego Joannes Nicholeti de Cermiaco, Viennensis diœcesis clericus, apostolica, imperiali et regia auctoritatibus publicus notarius, præmissis omnibus et singulis dum sic agerentur |