(1) Charte originale avec trace de deux sceaux pendants. Agnelarium signifie, je crois, le châlet ou le bercail. Il y a encore un hameau appelé Vachère, aujourd'hui sur Cessieu près de Serezin. Il y a aussi sur Serezin un mas dit sous Couges,

expression dérivée des Ecouges.

(3) Crucilieu, commune de St-Chef (Isère).

(*) Bourgoin (Isère).

(*) Quel est ce comte de Bourg, de la famille de La Tour du Pin?

23. Ademarus de Cassenatico concedit ut domus Excubiarum acquirere possit a dominis de Rancurello terram de Corniveres quam habent de feudo suo (1).

(Anno 1239.)

N nomine Domini, anno incarnationis ejusdem m° cc XXX° IX°. Notum sit universis ad quos litteræ istæ pervenerint, quod ego Ademarus de Cassenatio, dominus de Yserone, laudo et concedo domui Excubiarum et habitatoribus ejusdem, ut possit acquirere illo modo quo poterit, dono videlicet vel emptione, illam terram quæ est in montana de Ruyson, in Corniveres scilicet, quam tenet Bernardus Lanfredus, quam habent ad feudum de me domini de Rencurello. Concedo igitur per me et per meos ut dicta domus possit habere dictam terram libere et absque ulla exactione sibi facienda a me vel a meis, cum eam acquisierit a dictis dominis de Rencurello. Et confiteor me habuisse a dicta domo pro hac concessione quadraginta solidos Viennenses. Actum fuit hoc in domo Excubiarum, in hospitiolo exteriori coram istis testibus: Petro de Planis priore Excubiarum, et W. de Royns procuratore, et Lantelmo converso coquinario, recipientibus hanc concessionem pro dicta domo, et Willelmo Bertrant de Yserone, et multis aliis. In cujus rei testimonium dedi hanc cartam dictæ domui sigillatam sigillo meo.

(1) Charte extraite d'un vidimus me, évêque de Grenoble. fait le 29 sept. 1328, par Guillau

24.

Concedunt P. et Hugo fratres, filii Esmidonis de Rencurello, omne jus quod habebant in tenemento de Corniveires, pro precio LX solidorum (').

I

(Anno 1240.)

N nomine Domini, anno incarnationis ejusdem m° cc XL°. Notum sit universis ad quos litteræ istæ pervenerint, quod nos P. et Hugo fratres et filii quondam Esmidonis de Rencurello, non decepti, nec coagti, nec in aliquo circumventi, sed propria voluntate et utilitate nostra, et bona fide sine dolo, vendimus per nos et per nostros, tibi P. de Planis priori Excubiarum, recipienti pro te et pro fratribus Excubiarum præsentibus et futuris, quartam partem tenementi de Corniveiras quod tenebat Bernardus Lanfreis quæ nobis contingit jure paterno, pro precio xx solidorum, et pro carne unius bovis valente xxx solidos, et pro aunis panni albi, et uno caseo, quæ confitemur nos ex integro recepisse, exceptis xx solidis de quibus securi sumus quod recipiemus eos statuto tempore. Si quid amplius valet vel valitura est in posterum dicta quarta pars dicti tenementi, illud totum donamus dicta domui pro amore Dei, concedentes eidem domui omne jus quod in dicto tenemento habemus vel habere debemus; et promittimus dictum tenementum, quantum ad dictam quartam partem pertinet, salvare et defendere dictæ domui ab omni persona inquietante. Et ad majorem firmitatem, tactis sacrosanctis Evangeliis corporaliter juramus quod numquam contra dictam venditionem et donationem veniemus per nos vel per alios. Abrenuntiantes insuper omni juri scripto et non scripto et specialiter beneficio minoris ætatis, et omni demum auxilio quo possemus unquam contravenire vel aliquid infringere de prædictis. Ad majorem etiam firmitatem concedimus quod, si unquam contra dictam venditionem et donationem venerimus vel fecerimus, quod absit, quod exhæredemur omnibus illis quæ relicturus est nobis dominus G. de Rencurello avunculus

noster, quem ad majorem firmitatem fidejussorem fidelem dedimus dictæ domui pro dicta venditione et donatione; qui etiam ad majorem firmitatem omnia superius dicta tactis sanctis Evangeliis juravit, et fidejussorem dictæ domui se constituens juravit dictam venditionem et donationem dictæ domui defendere ab omni persona inquietante. Et præceperunt dictus G. et dicti fratres nepotes ejus quod de hac venditione et donatione carta fieret, prout melius fieri posset contra eos, si unquam præsumerent contravenire. Et concesserunt ut sigillaretur sigillo domini P. episcopi Gratianopolitani et sigillo U. prioris de Nacon. Actum fuit hoc in Excubiis in hospicio claustri, in præsentia totius conventus, quorum hæc sunt nomina Amator, Villelmus de sancto Christoforo, Petrus de la Rouveira, Nicholaus Nericers, Vill. de Lausonia (2), Vill. de Chancellai, Vill. de Soion, Petrus Engeudrans (3). Circa idem tempus nos G. de Rencurello, et U. de Rancurello, prior Naconis, fratres, in præsentia superius dicti conventus, donavimus libere et absolute, pro redemptione animarum nostrarum, dictæ domui et habitatoribus ejusdem domus præsentibus et futuris, partes nostras quas habebamus in superius dicto tenemento, ut habeat eas dicta domus in perpetuum. Et confitemur quod Ermitanus frater noster, dum adhuc viveret, donavit dictæ domui partem suam quam habebat in dicto tenemento, et juravit tribus vicibus dictam donationem habere firmam imperpetuum. Item ego dictus U. prior Naconis, cum donatione superius dicta, concedo et confirmo dictæ domui omnes acquisitiones et donationes quas olim fecerunt pater meus et fratres mei dictæ domui, promittens eas salvare et defendere dictæ domuit ab omni persona inquietante. In cujus rei testimonium et omnium superius dictorum sigillavi hanc cartam sigillo meo; supplicantes etiam ego et G. frater meus domino Petro episcopo Gratianopolitano ut hanc cartam sigillari faciat sigillo

suo.

(') Il y a deux originaux de cette charte, avec trace de sceaux pendants. Elle est de plus reproduite dans un vidimus du 29 sept. 1328.

(2) La Sône, canton de St-Marcellin.

(3) Alias: Engaudrant.

25.

Sebilla uxor quondam Petri de Rancurello dat partem suam de Corniveres (').

(Anno 1241.)

N nomine Domini. Anno incarnationis ejusdem m° cc° XL° 1°. Notum sit universis ad quos litteræ pervenerint, quod Sebilla uxor quondam Petri de Rencurello, non decepta, non coacta, sed bona fide, et pro salute animæ dicti Petri quondam mariti mei et mea, dono et concedo domui Excubiarum et habitatoribus ejusdem domus præsentibus et futuris, et Petro de Planis priori ejusdem domus recipienti pro dicta domo, partem quam habeo in tenemento de Corniveres quod tenet Bernart Lanfreys, ut habeat eam dicta domus liberam et francam in perpetuum; concedens eidem domui omne jus et rationem quod in eodem tenemento habeo vel habere debeo aliqua ratione, maxime ratione dicti Petri de Rencurello de quo habui unum filium qui mortuus est, et remansit mihi pars quam habebat in dicto tenemento dictus maritus meus. Et confiteor me recepisse a dicta domo pro hac donatione et concessione xxx solidos Viennenses et medietatem unius tercennarii lanæ. Et promitto bona fide quod ego nunquam ulla ratione contra dictam donationem veniam per me vel aliam personam. Laudavit etiam et concessit dictam concessionem... Bastardus dicti P. de Rencurello, prompto animo et bona voluntate. Et volo quod de hac donatione carta fiat, prout melius fieri poterit, et sigilletur sigillo domini Petri episcopi Gratianopolitani, et sigillo Guigonis Landrin capellani de Rencurello. Actum fuit hoc in loco Paschaleira, coram istis testibus rogatis et vocatis: Ardenco de Rencurello, capellano et vicario dicti Guigonis Landrin, Ardenco de Rencurello, filio Bauduini, Wilelmo de Varces, Poncio fratre dictæ Sebillæ, Michaele converso Excubiarum, et Petro Frenon, mercennario dictæ domus, et multis aliis.

(1) Charte extraite du vidimus collectif fait le 29 sept. 1328. par Guil

laume, évêque de Grenoble. (Voir la note du n° 41.)

26. Bernardus Lanfreydus et filii ejus guerpiunt tenementum de Corniveires (').

(Anno 1245.)

N nomine Domini. Anno incarnationis ejusdem in° cc XL quinto, feria vi infra Omnium Sanctorum octavas. Notum sit universis ad quos litteræ istæ pervenerint, quod ego Bernardus Lanfredus et filii mei, scilicet, Juvenis nomine et Johannes, per nos et per omnes nostros, guerpivimus Petro priori Excubiarum, recipienti pro se et pro fratribus ejusdem domus præsentibus et futuris, totum tenementum de Corniveires, quod tenebamus de dicta domo, donantes eidem domui omne jus et rationem et vilanagium quæ in dicto tenemento habebamus vel habere videbamur; promittentes dictum tenementum salvare dictæ domui et defendere ab omni persona quæ ratione vilanagii inquietaverit dictam domum. Promittentes quod numquam contra dictam donationem veniemus. Abrenunciantes etiam omni juri scripto et non scripto, legali et canonico et consuetudinario, et omni demum auxilio quo possemus contravenire vel aliquid infringere de prædictis. Et ad majorem firmitatem, omnia superius dicta singula et universa rata habere in perpetuum et firma, tactis sacrosanctis Evangeliis corporaliter, juravimus. Præcipientes de hoc fieri cartam prout melius fieri poterit. Rogantes dominum Petrum episcopum Gratianopolitanum ut huic cartæ suum sigillum apponat. Rogantes etiam P. nostrum capellanum de Cognins ut et ipse huic cartæ suum sigillum apponat. Actum fuit hoc in Excubiis, in claustro monacorum in præsentia totius conventus, sequenti dominica superius dicti anni. Omnia superius dicta laudaverunt et concesserunt dictæ domui Bernardus filius mei et Willelma uxor mea, recipiente hoc pro dicta domo P. de Chauchia converso ejusdem domus. Et ad majorem firmitatem, tactis sacrosanctis Evangelis corporaliter, juraverunt rata et firma habere in perpetuum, coram dicto